.png)
Van 21 tot 24 september nam ik deel aan een missie in Groenland, Denemarken en Ijsland met de Commissie Buitenlandse Zaken van het Europees Parlement. Het Noordpoolgebied is tot nu redelijk onaangetast gebleven door wereldwijde geopolitieke conflicten. Door klimaatverandering begint het strategisch belang van de Arctische regio echter te groeien. Het Noordpoolgebied verwarmt drie keer zo snel als de rest van de aarde. In juli alleen al smolt genoeg ijs om heel Texas met 5 centimeter onder water te zetten.
Dit zorgt voor heel wat veranderingen in de regio. Denk aan nieuwe maritieme routes; niet onbelangrijk in het kader van de stijgende vraag wereldwijd naar meer containerschepen. Nieuwe mogelijkheden om grondstoffen te ontginnen; vooral zeldzame aardelementen (REE) waarvan 90% tot heden uit China komen, maar ook het ontginnen van uranium - iets waar de Groenlanders het politiek niet over eens geraken. Nieuwe mogelijkheden voor energiebevoorrading, zoals waterkracht en power-to-X. Bovendien geloven ze fel in toekomstige koolstofopslag daar waar ze nu olie en gas oppompen.
De opwarming van de aarde heeft ook gevolgen voor de Inuit die vaak nog in hele kleine, afgesloten gemeenschappen op dit grootste eiland van de wereld wonen. De jacht en visvangst, waar generaties Inuit van leefden, verandert grondig door de klimaatverandering. Bovendien beseffen ze door de internationale aandacht voor Groenland, hoe cruciaal hun ligging is en wat het potentieel in hun bodem kan betekenen voor hun economische groei. Dat moet dan weer kunnen leiden tot meer zelfbestuur en zelfs onafhankelijkheid, maar dat zet de relaties met Denemarken onder druk (Groenland maakt samen met de Faroer deel uit van het Deense koninkrijk). Tegelijk wordt de Groenlandse samenleving geconfronteerd met bovengemiddelde alcoholproblematieken, kindermisbruik en partnergeweld. Het is er niet al goud wat blinkt, om het voorzichtig uit te drukken.
Geopolitiek is de impact op het land groot. Rusland bouwt er gestaag haar militaire aanwezigheid op, de Amerikanen, Britten, Fransen… hebben er allemaal onderzeeërs. China wil een Polar Silk Road. Tegelijk willen de Denen en de Groenlanders dat het Arctisch gebied een ‘low tension’ gebied blijft, de Joint Arctic Command die we er bezochten, doet er vooral aan Search-and-Rescue, maar bewaakt ook de Groenlandse wateren. De sfeer binnen de Arctische Raad, het unieke forum waar Amerikanen, Europeanen en Russen met elkaar spreken, was er altijd één van constructief overleg, men wil dat graag zo houden. Desalniettemin heeft alles wat daar gebeurt onlosmakelijk ook een impact op de veiligheidsdimensie van Europa en de NAVO.
Het Europees Parlement is vragende partij om een overkoepelende Europese strategie voor de Arctische regio te ontwikkelen die rekening houdt met al deze dimensies. Het is dan ook een goede zaak dat de Europese Commissie begin oktober deze strategie op tafel zal leggen. Dankzij dit bezoek zal ik met de nodige kennis van zaken over de strategie mee kunnen onderhandelen.
.png)